ပပ်ႉၵိုၵ်းႁၢင်ႈ ပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူဢၢၼ်ႇ လႄႈ ပပ်ႉၵႅမ်မိုဝ်း ၽူႈၾိုၵ်းသွၼ် တႃႇပူၵ်းပွင် ၼမ်ႉၵတ်ႉ ၶူးသွၼ် တေမီးၵၢၼ်ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႃႈ၊ လူၺ်ႈၽူႈပိၼ်ႇတႅမ်ႈ ၶပ်းၶိုင် ၸဝ်ႈၶူးၼၼ်တဝမ်သ ၼမ်ႉၶမ်း။

ႁၢင်ႈၼႃႈသိူဝ်ႈ ပပ်ႉၵိုၵ်းႁၢင်ႈ ပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလူဢၢၼ်ႇ

ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ (2014) တေမႃးၼႆႉ တေမီးၵၢၼ်ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇ ပပ်ႉလိၵ်ႈထမ်း ပိုၼ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ပုတ်ႉထ ၵူဝ်းတမ (The Buddha, His Life Story) ။ ပပ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ပပ်ႉလွင်ႈပုတ်ႉထၽႃသႃ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူဢၢၼ်ႇ၊ ပဵၼ်ပပ်ႉၵိုၵ်းႁၢင်ႈ၊ လီၸၼ်ၸႂ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ၽူႈပိၼ်ႇတႅမ်ႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶူးၼၼ်တဝမ်သ သႅၼ်ၸိုၼ်ႈ ၼမ်ႉၶမ်း။

ၸဝ်ႈၶူးၼၼ်တဝမ်သ လၢတ်ႈဝႃႈ- လိူဝ်သေပဵၼ်တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၢၼ်ႇလၢႆလၢႆယဝ်ႉ ယင်းပဵၼ်ပပ်ႉၵႅမ်မိုဝ်း တႃႇပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ်ၼၼ်ႉပပ်ႉၼိုင်ႈ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ပေႃႈမႄႈၵေႃႈ တေၸၢင်ႈ ဢဝ်ဢၢၼ်ႇၼႄ ၶႆႈၼႄလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်လႆႈ ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းၶဝ်တၼ်း။
ပပ်ႉၼႆႉ တၢင်းၼႃမီးၼႃႈလိၵ်ႈ 45 ၼႃႈ၊ ၼႂ်းပပ်ႉ လၢတ်ႈလူၺ်ႈလွင်ႈ ပိုၼ်းပုတ်ႉထၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ တႄႇမိူဝ်ႈတိုၵ်ႉယူႇ မိူင်းၽီ၊ မိူဝ်ႈၶုၼ်ၽီၶဝ်ၵႂႃႇႁၼိမၼ်တၼ ႁႂ်ႈလူင်းမိူဝ်းၵိူတ်ႇမိူင်းၵူၼ်းသေ တေထိုင်ပဵၼ်ပုတ်ႉထၽြႃး။ ယဝ်ႉၶိုၼ်း ႁေႃးထမ်း တြႃးႁူဝ်တီးပၼ်တမ်ႈတီႈပၺ်ႇၸဝၵ်ႉၵီႇ 5 တူၼ်။

ႁၢင်ႈၼႃႈသိူဝ်ႈ ပပ်ႉၵႅမ်မိုဝ်း တႃႇၽူႈၾိုၵ်းသွၼ် (Teacher trainer)

ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶူးၼၼ်တဝမ်သ ယင်းၶပ်းၶိုင်ဝႆႉထႅင်ႈ ပပ်ႉၵႅမ်မိုဝ်း တႃႇၽူႈၾိုၵ်းသွၼ် (Teacher trainer) ၸိူဝ်းႁဵတ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ တႃႇပူၵ်းပွင်ၶူးသွၼ်။ ၸိုဝ်ႈပပ်ႉဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းႁဝ်းသိပ်းဝၼ်း ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်း၊ လၢႆးႁူမ်ႈႁႅင်းၵၼ်၊ လွၵ်းလၢႆးၵႄႈလိတ်ႈ/ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃ လႄႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉ ထတ်းသၢင် (Critical Thinking Skills) ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ပပ်ႉၼႆႉ ၵူၼ်းတႅမ်ႈမၼ်းမီးလၢႆၵေႃႉ၊ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းတီႈမိူင်းသီႇႁူဝ်ႇ (သီရိလင်းၵႃ) ၶဝ်ၸဝ်ႈတႅမ်ႈ၊ ပဵၼ်ပပ်ႉ ဢၼ်လီ မီး လီလူလီဢၢၼ်ႇ လီဢဝ်ပဵၼ်ပပ်ႉၵႅမ်မိုဝ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ပပ်ႉၼႆႉ မီးၼႃႈလိၵ်ႈ 192 ၼႃႈ၊ တေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းလိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ၼႆႉၼင်ႇၵၼ်၊ တေဢၢၼ်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈတၼ်းၶိုတ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆး။ ယိူင်းဢၢၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇ ႁႂ်ႈပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် တွၵ်ႊတိူဝ်ႊၶမ်းမၢႆ ထမ်မသႃမိ။